Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu Genel Müdürlüğü Eskişehir Bölge Müdürlüğüne bağlı öğrenci yurdundan süresiz çıkarılma cezası ile cezalandırılmasına ilişkin işleme karşı açılan davada İDDK ‘gerekli araştırma yapılmadığı’ gerekçesi ile mahkeme kararını bozdu.
FacebookTwitterTelegramWhatsAppMessenger
Danıştay 8. Daire ‘hukuki dayanak’ gerekçe gösterilerek düzenlemeyi iptal etmişti
Buna göre, 351 sayılı Kanun’un 46. maddesinde yer alan açık emredici hüküm karşısında, kanunla yetki verilmediği halde Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu tarafından düzenlenen, bu nedenle tesis edildiği tarih itibarıyla yasal dayanağı bulunmayan dava konusu Yönetmelik hükmünde hukuka uyarlık bulunmadığı,
Öte yandan, dava konusu Yönetmelik’in yürürlüğe girdiği tarihten sonra, 02/07/2018 tarih ve 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin 11. maddesi ile 351 sayılı Kanun’un 46. maddesinde değişiklik yapılarak, bu Kanun’un uygulanmasına ait yönetmeliğin Gençlik ve Spor Bakanlığınca hazırlanacağı düzenlenmiş ise de; yine Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumuna yönetmelikle düzenleme yapma yetkisinin verilmediği,
Öte yandan, hukuka aykırı bulunan Yönetmelik hükmüne dayanılarak tesis edilen davacının öğrenci yurdundan süresiz çıkarma cezası ile cezalandırılmasına ilişkin işlemde de hukuka uyarlık görülmediği gerekçesiyle, dava konusu işlemlerin iptaline karar verilmiştir.
İDDK: Gerekli araştırmayı yap
Dairece, davacının disiplin cezasına esas fiilinin gerçekleşip gerçekleşmediği, gerçekleşmiş ise, anılan fiilin yukarıda yer alan düzenleme kapsamında bulunup bulunmadığı yönünde bir değerlendirme yapılmak suretiyle karar verilmesi gerekirken, bireysel işlemin dayanağı olan düzenlemede hukuka uyarlık bulunmadığından bahisle verilen bireysel işlemin iptali yolundaki kararda hukuki isabet bulunmamaktadır.
Not: Bu karardan fiilin gerçekten tespit edilmesi halinde atılmanın olabileceği sonucu çıkarmak mümkün olmakla birlikte son kararı yine mahkeme verecektir.
T.C.
DANIŞTAY
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No: 2022/279
Karar No: 2022/1223
TEMYİZ EDEN (DAVALI) : . Bakanlığı (. Genel Müdürlüğü)
VEKİLİ: Av. .
KARŞI TARAF (DAVACI) : .
VEKİLİ: Av. .
İSTEMİN KONUSU:
Danıştay Sekizinci Dairesinin 04/11/2021 tarih ve E:2018/228, K:2021/5081 sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem:
Davacının, Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu Genel Müdürlüğü Eskişehir Bölge Müdürlüğüne bağlı öğrenci yurdundan süresiz çıkarılma cezası ile cezalandırılmasına ilişkin işlem ile bu işlemin dayanağı olan ve 09/08/2016 tarih ve 29796 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu Yurt İdare ve İşletme Yönetmeliği’nin 23. maddesinin 2/f bendinin iptali istenilmiştir.
Daire kararının özeti:
Danıştay Sekizinci Dairesinin 04/11/2021 tarih ve E:2018/228, K:2021/5081 sayılı kararıyla;
351 sayılı Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu Kanunu’nun dava konusu işlemin tesis edildiği tarihte yürürlükte bulunan haliyle 2, 7/8-(c) ve 46. maddeleri ile 19/12/1989 tarih ve 20377 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 351 sayılı Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu Kanunu’nun Uygulanmasına Ait Yönetmelik’in 13. maddesine yer verilerek,
Dava konusu Yönetmelik’in, 351 sayılı Kanun’un 7. maddesinin 8. fıkrasının (c) bendine dayanılarak çıkartıldığı belirtilmiş ise de; söz konusu maddenin, Yönetmelik taslaklarının hazırlanması konusunda yönetim kuruluna yetki veren bir düzenleme olduğu, başka bir ifadeyle, anılan düzenlemenin, Kuruma tek başına Yönetmelik çıkarma yetkisi vermediğinin anlaşıldığı, bu haliyle, dava konusu Yönetmelik’in dayanağı olarak kabul edilmesine hukuken olanak bulunmadığı,
351 sayılı Kanun’un “Yönetmelik” başlıklı 46. maddesinin dava konusu Yönetmelik’in yürürlüğe girdiği tarihte yürürlükte bulunan halinde, bu Kanun’un uygulanmasına ait Yönetmelik’in Maliye, Milli Eğitim ve Bayındırlık Bakanlıklarınca hazırlanacağının kurala bağlandığı, buna karşın bu hüküm dayanak alınarak yürürlüğe konulan 351 sayılı Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu Kanunu’nun Uygulanmasına Ait Yönetmelik’in 13. maddesi ile yurtlara alınacak öğrencilerde aranacak şartlar, yurtların idaresi yurtlarda barınma süresi, uygulanacak disiplin esasları, disiplin kurullarının kuruluşu, yetki ve işleyişlerine dair esaslar ile diğer hususların Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu tarafından ayrıca çıkarılacak bir yönetmelikte tespit edileceğinin düzenlendiği, bu suretle, anılan yasal düzenlemeye aykırı olarak Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumuna tek başına yönetmelik çıkarma yetkisi verildiğinin görüldüğü,
Buna göre, 351 sayılı Kanun’un 46. maddesinde yer alan açık emredici hüküm karşısında, kanunla yetki verilmediği halde Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu tarafından düzenlenen, bu nedenle tesis edildiği tarih itibarıyla yasal dayanağı bulunmayan dava konusu Yönetmelik hükmünde hukuka uyarlık bulunmadığı,
Öte yandan, dava konusu Yönetmelik’in yürürlüğe girdiği tarihten sonra, 02/07/2018 tarih ve 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin 11. maddesi ile 351 sayılı Kanun’un 46. maddesinde değişiklik yapılarak, bu Kanun’un uygulanmasına ait yönetmeliğin Gençlik ve Spor Bakanlığınca hazırlanacağı düzenlenmiş ise de; yine Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumuna yönetmelikle düzenleme yapma yetkisinin verilmediği,
Bu itibarla, dava konusu Yönetmelik hükmünde hukuka uygunluk bulunmadığı,
Öte yandan, hukuka aykırı bulunan Yönetmelik hükmüne dayanılarak tesis edilen davacının öğrenci yurdundan süresiz çıkarma cezası ile cezalandırılmasına ilişkin işlemde de hukuka uyarlık görülmediği gerekçesiyle, dava konusu işlemlerin iptaline karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI:
Davalı idare tarafından, dava konusu bireysel işlemin dayanağı olan ve 09/08/2016 tarih ve 29796 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu Yurt İdare ve İşletme Yönetmeliği’nin, 09/04/2021 tarih ve 31449 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Gençlik ve Spor Bakanlığı Yurt Hizmetleri Yönetmeliği ile yürürlükten kaldırıldığı, dolayısıyla karar tarihinde yürürlükte bulunmayan Yönetmelik maddesinin iptaline karar verilemeyeceği, öte yandan, Anayasa’nın 124. maddesi uyarınca her bakanlığın kendi görev alanlarını ilgilendiren konularda yönetmelik çıkarma hak ve yetkisine sahip olduğu, bu nedenle 351 sayılı Kanun’un 46. maddesinin, üç Bakanlığa tek bir yönetmelik çıkarma yetkisinin verildiği şeklinde yorumlanamayacağı ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI:
Davacı tarafından, Danıştay Sekizinci Dairesince verilen kararın usul ve hukuka uygun bulunduğu ve temyiz dilekçesinde öne sürülen nedenlerin, kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte olmadığı belirtilerek temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ DÜŞÜNCESİ:
Temyiz isteminin reddi ile Daire kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY:
Anadolu Üniversitesi Fransızca Öğretmenliği bölümünde öğrenci olan davacı, bir grup öğrenci ile birlikte, KHK ile görevine son verilen ve görevlerine dönebilmek için açlık grevinde bulunan N.G. ve S.Ö’ya destek olmak amacıyla 25/05/2017 tarihinde yapılan basın açıklamasına katılmıştır.
Sonrasında, davacı hakkında 2935 sayılı Olağanüstü Hal Kanunu’na muhalefet suçundan. Cumhuriyet Başsavcılığınca ceza soruşturması, akabinde de anılan eylem ile ilgili disiplin soruşturması başlatılmıştır.
Devam eden süreçte, davacı hakkında yürütülen disiplin soruşturması sonucunda getirilen teklife istinaden, Yurt İdare ve İşletme Yönetmeliği’nin 23. maddesinin 2/f bendi uyarınca davacının “yurttan süresiz çıkarma” cezası ile cezalandırılmasına karar verilmiştir.
Bunun üzerine, bu işlemin ve dayanağı Yönetmelik hükmünün iptali istemiyle temyizen incelenen dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
351 sayılı Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu Kanunu’nun dava konusu işlemin tesis edildiği tarihte yürürlükte bulunan haliyle 2. maddesinde, Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumunun amacının, yurt içinde ve dışında yüksek öğrenim gören öğrencilere bu Kanun gereğince kredi vermek, yurtlar yaptırmak ve yurt işletmesini sağlamak suretiyle Türk gençlerinin yüksek öğrenimlerini, sosyal ve kültürel gelişmelerini kolaylaştırmak olduğu belirtilmiş; yönetim kurulu ve görevlerinin düzenlendiği 7. maddesinin 8. fıkrasının (c) bendinde, “Yönetmelik taslaklarını inceleyip, Başbakan veya Kurumun bağlı olduğu Bakan onayına sunmak üzere karara bağlamak” yönetim kurulunun görevleri arasında sayılmıştır.
Aynı Kanun’un “Yönetmelik” başlıklı 46. maddesinin dava konusu Yönetmelik’in yayımlandığı tarihte yürürlükte bulunan halinde, bu Kanun’un uygulanmasına ait yönetmeliğin Maliye, Milli Eğitim ve Bayındırlık Bakanlıklarınca hazırlanacağı düzenlemesi yer almakta iken, 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin 11. maddesi ile 351 sayılı Kanun’un 46. maddesinde değişiklik yapılarak, bu Kanun’un uygulanmasına ait yönetmeliğin Gençlik ve Spor Bakanlığınca hazırlanacağı hükme bağlanmıştır.
19/12/1989 tarih ve 20377 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu 351 Sayılı Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu Kanunu’nun Uygulanmasına Ait Yönetmelik’in “Yurtların İdare ve İşletilmesi” başlıklı 13. maddesinde; “Yurtlara alınacak öğrencilerde aranacak şartlar, yurtların idaresi yurtlarda barınma süresi, uygulanacak disiplin esasları, disiplin kurullarının kuruluşu, yetki ve işleyişleri, yurtların normal ve olağanüstü açılma ve kapatılması, sosyal, kültürel ve sportif faaliyetler, özel ve gece hizmetleri ve küçük işletmelerin çalıştırılmasına dair esaslar ile diğer hususlar Kurum tarafından ayrıca çıkarılacak bir yönetmelikte tespit edilir.” kuralına yer verilmiştir.
09/08/2016 tarih ve 29796 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu Yurt İdare ve İşletme Yönetmeliği’nin “Kapsam” başlıklı 2. maddesinde, “Bu Yönetmelik, Kurum tarafından işletilen yurtlarda barındırılacak öğrencilerde aranacak şartlar, yeni yurtların açılması, yurtların idaresi, işletilmesi, öğrenci disiplin işlemleri ile özel ve gece hizmetlerine ait usul ve esasları kapsar.” hükmü; “Dayanak” başlıklı 3. maddesinde, “Bu Yönetmelik; 16/8/1961 tarihli ve 351 sayılı Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu Kanunu’nun 7 nci maddesinin sekizinci fıkrasının (c) bendine dayanılarak hazırlanmıştır.” hükmü düzenlenmiş; “Yurttan süresiz çıkarma cezası” başlıklı 23. maddesinin 2. fıkrasının (f) bendinde, milli birlik ve bütünlük duygularını zedeleyici veya bozucu maksatla bayrak ve sembol asmak, kullanmak, marşlar söylemek, açlık grevinde bulunmak, oturma eylemi yapmak, pankart taşımak veya asmak, ideolojik veya politik amaçlı gösteri, toplantı, tören düzenlemek, demeç vermek fiilleri, yurttan süresiz çıkarma cezasını gerektiren fiiller arasında sayılmıştır.
Öte yandan, 09/04/2021 tarih ve 31449 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren ve Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu Yurt İdare ve İşletme Yönetmeliği’ni yürürlükten kaldıran Gençlik ve Spor Bakanlığı Yurt Hizmetleri Yönetmeliği’nin “Yurttan çıkarma cezası” başlıklı 24. maddesinin 2. fıkrasının (f) bendinde, Türkiye Cumhuriyeti Devletinin, Anayasa’da belirtilen niteliklerine aykırı davranışlarda bulunmak, milli birlik ve bütünlük duygularını zedeleyici veya bozucu maksatla bayrak veya sembol asmak, kullanmak, marşlar söylemek, açlık grevinde bulunmak, oturma eylemi yapmak, pankart taşımak veya asmak, ideolojik veya politik amaçlı gösteri, toplantı, tören düzenlemek, demeç vermek, katılmak veya katılmaya zorlamak fiilleri, yurttan süresiz çıkarma cezasını gerektiren fiiller arasında sayılmıştır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dava konusu düzenleyici işlem yönünden;
09/08/2016 tarih ve 29796 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu Yurt İdare ve İşletme Yönetmeliği’nin, 09/04/2021 tarih ve 31449 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Gençlik ve Spor Bakanlığı Yurt Hizmetleri Yönetmeliği’nin 45. maddesi ile yürürlükten kaldırıldığı görülmektedir.
Bu itibarla, dava konusu Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu Yurt İdare ve İşletme Yönetmeliği’nin 23. maddesinin 2/f bendinin iptali talebi yönünden davanın konusuz kaldığı anlaşıldığından, anılan talep yönünden karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi gerektiğinden, söz konusu düzenlemenin iptali yolundaki Daire kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.
Dava konusu bireysel işlem yönünden;
351 sayılı Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu Kanunu’nun dava konusu Yönetmeliğin yayımlandığı tarihte yürürlükte bulunan haliyle 46. maddesinde, bu Kanun’un uygulanmasına ait yönetmeliğin Maliye, Milli Eğitim ve Bayındırlık Bakanlıklarınca hazırlanacağı hüküm altına alınmasına karşın, 351 Sayılı Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu Kanunu’nun Uygulanmasına Ait Yönetmelik’in 13. maddesinde, yurtlara alınacak öğrencilerde aranacak şartlar, yurtların idaresi yurtlarda barınma süresi, uygulanacak disiplin esasları, disiplin kurullarının kuruluşu, yetki ve işleyişleri, yurtların normal ve olağanüstü açılma ve kapatılması, sosyal, kültürel ve sportif faaliyetler, özel ve gece hizmetleri ve küçük işletmelerin çalıştırılmasına dair esaslar ile diğer hususların Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu tarafından çıkarılacak yönetmelikte düzenleneceği hükme bağlanmış, dolayısıyla anılan yasal düzenlemeye aykırı olarak, Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu’na tek başına yönetmelik çıkarma yetkisi verilmiş, bu kapsamda da Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu tarafından hazırlanan dava konusu Yönetmelik yürürlüğe girmiştir.
Ancak, devam eden süreçte, 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin 11. maddesi ile 351 sayılı Kanun’un 46. maddesinde değişiklik yapılarak, bu Kanun’un uygulanmasına ait yönetmeliğin Gençlik ve Spor Bakanlığınca hazırlanacağı düzenlenmiş, bu çerçevede, Gençlik ve Spor Bakanlığı tarafından, kanunla tarafına verilen yetkiye istinaden Gençlik ve Spor Bakanlığı Yurt Hizmetleri Yönetmeliği hazırlanmış, söz konusu Yönetmelik 09/04/2021 tarih ve 31449 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanmak suretiyle yürürlüğe girmiş ve Yönetmeliğin 45. maddesi ile dava konusu Yönetmelik yürürlükten kaldırılmıştır.
Buna göre, Daire kararında da belirtildiği üzere dava konusu Yönetmelik’in, kanunla yetki verilmediği halde Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu tarafından düzenlendiği anlaşılmakta ise de, mevzuatta yapılan değişiklik sonrasında Gençlik ve Spor Bakanlığına yasal olarak verilen yetki çerçevesinde anılan Bakanlıkça Gençlik ve Spor Bakanlığı Yurt Hizmetleri Yönetmeliği yürürlüğe konulmuş, bireysel işlemin dayanağı olan ve iptali talep edilen dava konusu Yönetmelik’in “Yurttan süresiz çıkarma cezası” başlıklı 23. maddesinin 2. fıkrasının (f) bendine benzer bir düzenlemeye, anılan Yönetmeliği yürürlükten kaldıran Gençlik ve Spor Bakanlığı Yurt Hizmetleri Yönetmeliği’nin 24. maddesinin 2. fıkrasının (f) bendinde de yer verilmiştir.
Bu itibarla, Dairece, davacının disiplin cezasına esas fiilinin gerçekleşip gerçekleşmediği, gerçekleşmiş ise, anılan fiilin yukarıda yer alan düzenleme kapsamında bulunup bulunmadığı yönünde bir değerlendirme yapılmak suretiyle karar verilmesi gerekirken, bireysel işlemin dayanağı olan düzenlemede hukuka uyarlık bulunmadığından bahisle verilen bireysel işlemin iptali yolundaki kararda hukuki isabet bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarenin temyiz isteminin kabulüne;
2. Dava konusu işlemlerin, yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin Danıştay Sekizinci Dairesinin temyize konu 04/11/2021 tarih ve E:2018/228, K:2021/5081 sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın Danıştay Sekizinci Dairesine gönderilmesine,
4. Kesin olarak, 04/04/2022 tarihinde oyçokluğu ile karar verildi.
KARŞI OY
X- Temyiz edilen kararla ilgili dosyanın incelenmesinden; Danıştay Sekizinci Dairesince verilen kararın usul ve hukuka uygun olduğu, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenlerinin kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte olmadığı anlaşıldığından, temyiz isteminin reddi ile temyize konu Daire kararının onanması gerektiği oyuyla, karara katılmıyoruz.
Kaynak:Memurlar.net
