Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı internet sitesinde 28.02.2023 tarihinde yapılan duyuru ile “MANİSA ili ALAŞEHİR, ilcesi KARACALAR MAH. 2019 ADA 3 NOLU VE 25 NOLU PARSELLER mevkiindeki SİS ENERJİ ÜRETİM A.Ş. tarafından yapılması planlanan ÖZMEN-3 JES İÇİN İLAVE 2 ADET JEOTERMAL KAYNAK ARAMA SONDAJ FAALİYETİ projesi ile ilgili olarak Bakanlığımıza sunulan PTD Dosyası incelenmiş ve değerlendirilmiştir ÇED Yönetmeliği’nin 17. maddesi gereğince ÖZMEN-3 JES İÇİN İLAVE 2 ADET JEOTERMAL KAYNAK ARAMA SONDAJ FAALİYETİ projesi’ne Valiliğimizce ‘Çevresel Etki Değerlendirmesi Gerekli Değildir’ kararı verilmiştir.” şeklinde açıklama yapılarak ilan edilmişti.
‘Çevresel Etki Değerlendirmesi Gerekli Değildir’ kararının iptali istemiyle Alaşehir Ziraat Odası Başkanlığı tarafından açılan davası sonucu, Manisa 2.İdare Mahkemesi 2023/288 esas, 2024/175 karar sayılı, 15.02.2024 tarihli kararıyla işlemin iptaline karar verildi.
Danıştay Dördüncü Dairesi 2024/1279 esas, 2024/5799 karar sayılı, 17.10.2024 tarihli karar ile Manisa 2.İdare Mahkemesi’nin kararını onadı.
T.C.
D A N I S T A Y
DÖRDÜNCÜ DAIRE
Esas No : 2024/1279
Karar No : 2024/5799
TEMYIZ EDENLER :1- (DAVALI) Manisa Valiligi (E-Tebligat)
VEKILI :Av. …. …..
2-(DAVALI YANINDA MÜDAHIL) … …. …..
VEKILI : Av. …… …….. (E-Tebligat)
KARSI TARAF (DAVACI) : Alasehir Ziraat Odası Baskanlıgı
VEKİLİ : Av. Akın Yakan (E-Tebligat)
İSTEMIN KONUSU : Manisa 2. Idare Mahkemesinin 15/02/2024 tarih ve E:2023/288, K:2024/175 sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECI :
Dava konusu istem: Manisa İli, Alaşehir İlçesi, Karacalar Mahallesi, 2019 ada, 3 sayılı ve 25 sayılı parsellerde davalı yanında müdahil tarafından yapılması planlanan “Özmen-3 JES Için Ilave 2 Jeotermal Kaynak Arama Sondaj Faaliyeti” projesi ile ilgili olarak Manisa Valiliği Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğünce verilen 17/02/2023 tarih ve 202392 sayılı “Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) Gerekli Değildir” kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: İdare Mahkemesince verilen kararda; uyuşmazlığın çözümü amacıyla çevre mühendisi, jeoloji mühendisi, jeofizik mühendisi, maden mühendisi ve ziraat mühendisinden oluşan bilirkişi heyetiyle yaptırılan kesif ve bilirkişi incelemesi sonucunda düzenlenen bilirkişi raporunda yer alan tespitler ile dava dosyasına sunulan bilgi ve belgelerin birlikte değerlendirilmesinden; yapılması planlanan Özmen-3 JES için ilave 2 adet jeotermal kaynak arama sondaj faaliyeti projesinin, proje tanıtım dosyası (PTD) eklerinde yer verilen jeolojik ve hidrojeolojik haritalar ile PTD’deki değerlendirmelerin genellikle saha gerçekleri ile uyumlu olduğu ve bu açıdan ÇED Yönetmeliğine uygun olduğu anlaşılmakla birlikte, söz konusu projede jeolojik ve hidrojeolojik haritalar ile rapordaki değerlendirmelerin bölgesel düzeyde olması, jeolojik ve hidrojeolojik kesitler alınarak sahanın kavramsal modelinin açıklanmamış olmasının, açılacak sondaj kuyuları ile ilgili yeterli veri içermemesi nedeniyle projenin tanıtımında yeterli olmadığı, önerilen sondaj yerleri için jeolojik, jeofiziksel ve hidrojeolojik verilerin bulunmadığı, üretim testleri ve re-enjeksiyon hattının jeolojik, hidrojeolojik riskleri konularındaki açıklamalara yeterli düzeyde yer verilmediği, PTD’de jeofizik ile ilgili herhangi bir bilgiye yer verilmediği gibi, söz konusu sondaj işleminde kesilebilecek jeolojik birimler hakkında yeterli jeolojik ve jeofizik veri içermediği, buna göre, yapılacak sondaj çalışmalarının çevresel etki değerlendirme açısından sorunlar içerebileceği ve sondajlar sırasında yüzey ve yeraltı sularının kirlenme potansiyeli olduğu, mevcut işletme seklinin doğaya, toprağa veya tarıma olumsuz etkilerinin olacağı, ayrıca, sondaj operasyonunda önemli rol oynayan sondaj çamuru havuzlarının kapasitesinin olası riskler için yetersiz olduğu, jeolojik formasyon tanımlamalarının detaylandırılmaması ve jeofizik verilerinin eksik olmasının yürütülecek sondaj çalışmaları için risk teşkil edeceği, PTD’de “akışkan kesinlikle alıcı ortama deşarj edilmeyecektir.” taahhüdünün gerçekleştirilebilmesi için test sularının yönetimiyle ilgili mühendislik olarak uygulanabilir bir yöntemin sunulmadığı hususları göz önünde bulundurulduğunda, yapılması planlanan Özmen-3 JES için ilave 2 adet jeotermal kaynak arama sondaj faaliyeti projesi ile ilgili olarak verilen “ÇED Gerekli Değildir” kararında hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle, hukuka aykırı bulunan dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
TEMYIZ EDENLERIN İDDIALARI : 1- Davalı idare tarafından, söz konusu proje hakkında ilgili kurumların görüşlerinin alındığı, ÇED sürecinin ÇED Yönetmeliği ve eklerine uygun olarak yürütüldüğü, özellikle jeoloji/hidrojeoloji ve jeofizik yönlerinden eksik olduğu ileri sürülen hususların PTD’de yer aldığı halde, aksi yönde değerlendirmede bulunulduğu, ayrıca PTD’de toprak koruma projesinin hazırlanacağı ve tarım dışı kullanım izni alınmadan projenin yapılmayacağının taahhüt edildiği, dava konusu işlemin hukuka uygun olduğu, yetersiz bilirkişi raporunun hükme esas alınması ile karar verilemeyeceği belirtilerek, Mahkeme kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
2- Davalı yanında müdahil tarafından, dava konusu projenin sadece jeotermal kaynak arama projesi olduğu, dolayısıyla projenin çevresel etkilerinin çok sınırlı kalacağı, PTD’nin projenin çevresel etkileri ile alınması gerekli önlemler bakımından yeterli olduğu, dava konusu ÇED Gerekli Değildir kararının hukuka uygun olduğu belirtilerek, Mahkeme kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
KARSI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, bilirkişi raporundaki tespitler dikkate alındığında, dava konusu ÇED Gerekli Değildir kararının eksik ve yetersiz PTD esas alınmak suretiyle verildiğinin anlaşıldığı, dava konusu işlemin iptali yolundaki Mahkeme kararının hukuka uygun olduğu belirtilerek, temyiz istemlerinin reddi gerektiği savunulmuştur.
TETKIK HÂKIMI : Nagihan Pınar KUMCU
DÜSÜNCESI : Temyiz istemlerinin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Idare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MILLETI ADINA
Karar veren Danıştay Dördüncü Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE :
İdare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür. Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Temyiz istemlerinin reddine,
2. Temyize konu Manisa 2. İdare Mahkemesinin 15/02/2024 tarih ve E:2023/288,
K:2024/175 sayılı kararının ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunanlar üzerinde bırakılmasına,
4. Dosyanın anılan Idare Mahkemesine gönderilmesine,
5. 2577 sayılı Idari Yargılama Usulü Kanunu’nun 20/A-2-(i) maddesi uyarınca, kesin olarak, 17/10/2024 tarihinde oyçokluguyla karar verildi.
Baskan Üye Üye Üye Üye
Enver KAYA Mehmet Ali CERAN Hasan ŞAHIN Nedret ENGIN Erhan ÇAKAN
(X)
(X) KARSI OY :
Dava; Manisa İli, Alaşehir İlçesi, Karacalar Mahallesi, 2019 ada, 3 sayılı ve 25 sayılı parsellerde davalı yanında müdahil tarafından yapılması planlanan “Özmen-3 JES İçin İlave 2 Jeotermal Kaynak Arama Sondaj Faaliyeti” projesi ile ilgili olarak Manisa Valiliği Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğünce verilen “ÇED Gerekli Değildir” kararının iptali istemiyle açılmıştır.
İdare Mahkemesi kararına esas bilirkişi raporunda yer alan tespitlerin PTD’nı ve dava konusu işlemi kusurlandıracak nitelikte olmadığı, dava konusu projenin mevcut faaliyete ilave 2 adet jeotermal kaynak aramasına ilişkin olduğu hususu da gözetildiğinde, PTD’de yer verilen önlem ve taahhütlerin muhtemel etkilerinin hukuken kabul edilebilir seviyelerde olduğu sonucuna varılmıştır.
Bu itibarla, söz konusu proje hakkında verilen dava konusu “ÇED Gerekli Değildir” kararı hukuka uygun olduğundan, Mahkeme kararının bozularak davanın reddine karar verilmesi gerektiği oyu ile çoğunluk kararına katılmıyorum.
Üye
Hasan ŞAHİN
