T.C.
YARGITAY
9. HUKUK DAİRESİ
E. 2022/6523
K. 2022/11090
T. 4.10.2022
ÖZET : Dava, işçilik alacaklarının tahsili istemine ilişkindir. Site/apartman yönetimlerinin tüzel kişiliği bulunmadığından, kural olarak site/apartman yöneticisi ya da yönetim kurulunun dava ve taraf ehliyeti bulunmamaktadır. Yönetici ya da site/apartman yönetimi ancak 634 Sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu’nun tanıdığı yetkiler dâhilinde dava açma hakkını kullanabilir.
Dava konusu dönemde söz konusu sitede henüz kat mülkiyeti kurulu değildir. Dolayısıyla Geçici Site Yönetimi adı altında oluşturulan yönetim 634 Sayılı Kanun’a göre oluşturulan bir yönetim değil, TOKİ tarafından görevlendirme şeklinde oluşturulan geçici bir yönetimdir. Tüzel kişiliği bulunmayan ve bu nedenle dava ve taraf ehliyeti söz konusu olmayan Geçici Site Yönetimi aleyhine dava açılması mümkün değildir. Sözü edilen Yönetim tarafından yapılan eylem ve işlemlere karşı TOKİ sorumlu olacağı açıktır.
TOKİ tarafından görevlendirme ile geçici yönetim şeklinde oluşturulan Site Yönetiminin dava ve taraf ehliyeti bulunmadığı anlaşıldığından, davalı Site Yönetimi hakkında açılan davanın dava şartı yokluğundan usulden reddi gerekir.
DAVA : Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalı … vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hâkimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
KARAR : Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili asıl davada dava dilekçesinde; davalılar nezdinde 11.11.2009 tarihinde bina görevlisi olarak çalışmaya başladığını, 26.11.2012 tarihine kadar çalıştığını, işverenin, 2012 yılı Ekim ayı ücretini zamanında ve tam ödemediğini, müvekkilinin oturduğu blok altında bulunan bodrumdaki kapıcı dairesine yönetim tarafından bilinçli olarak doğal gaz aboneliği alınmayarak davacının iş sözleşmeni feshe zorlandığını, bunun üzerine davacının ücret alacağının zamanında ödenmemesi ve ısınma sorunun da giderilmemesi nedeniyle iş sözleşmesini haklı nedenle feshettiğini, davalıların işçilik alacaklarından müteselsilen sorumlu olduğunu ileri sürerek kıdem tazminatı, fazla çalışma ücreti, hafta tatili ücreti, ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacaklarının davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalıların Cevaplarının Özeti
Davalılardan … İdaresi Başkanlığı vekili cevap dilekçesinde; davacı ile aralarında işçi işveren ilişkisinin bulunmadığını, Diyarbakır … Toplu Konutlarında Yönetim ve Denetim Kurulları oluşturulduğunu, … Konut A.Ş.’ye hizmet alım sözleşmesi ile sitenin yönetim hizmetlerini yürütmek üzere yetki verildiğini, ihtilaf konusu işlemlerin … Konut A.Ş. ile site yönetimi tarafından gerçekleştirildiğini, müvekkili İdarenin herhangi bir bilgisinin bulunmadığını, yetki devri neticesinde davacının işe alım ve ücret ödemelerinden … Konut A.Ş.’nin sorumlu olduğunu, müvekkili İdareye husumet tevcih edilmesinin yerinde olmadığını beyanla davanın reddini savunmuştur.
Davalı … Konutları Site Yönetimi vekili cevap dilekçesinde; davacının yıllık izin, fazla çalışma, hafta tatili ile ulusal bayram ve genel tatil ücreti talebinin hukuki dayanaktan yoksun olduğunu, fazla çalışma ücreti alacağının bulunmadığını, çalıştığı fazla çalışma sürelerinin puantaj cetvellerine ve ücret bordrolarına yansıtılarak davacıya ödendiğini, kalorifer kazanlarının otomasyon sistemi ile çalıştığını, ısı derecesinin ve kömür sevkinin otomatik olarak ayarlandığını, personelin kış aylarında her gün otomatik kazana 2 veya 3 defa kömür bırakıp 1 defa kül çıkardığını, bu nedenle kalorifer yakışından kaynaklanan fazla çalışma durumunun söz konusu olmadığını, iki aylık ücret alacağının ödenmediği iddiasının gerçeği yansıtmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
Davalı … Konut Hizmet Yönetimi İşletmeciliği ve Tic. A.Ş. vekili yargılama aşamasındaki beyanlarında; müvekkili Şirketin site yöneticisi ya da dışarıdan atanan yönetici olmadığını, İdare tarafından atanan Site Yönetim Kuruluyla yaptığı iş sözleşmesi çerçevesinde vekil sıfatıyla sitenin yönetim organizasyonunu gerçekleştirdiğini, istihdam edilen personelin site yönetimiyle sözleşme yaptıklarını ve site yönetimi adına açılan Sosyal Güvenlik Kurumu siciline kaydedildiklerini, müvekkili Şirketin sürekli olarak Site Yönetiminin hizmetinde bulunan hiçbir personelinin mevcut olmadığını, Şirketin Site Yönetimini temsilen imza yetkisi aldığını savunarak davanın reddini istemiştir.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanan delillere ve aldırılan bilirkişi raporuna dayanılarak davacının dava konusu işçilik alacaklarına hak kazandığı ve davalıların talep konusu alacaklardan müştereken müteselsilen sorumlu bulundukları gerekçesiyle bilirkişi raporu doğrultusunda hesaplanan kıdem tazminatı, fazla çalışma ücreti, hafta tatili ücreti, ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacaklarının davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili yönünden asıl dava ve birleşen dava yönünden ayrı ayrı hüküm kurulmaksızın karar verilmiştir.
Bozma ve Bozmadan Sonraki Yargılama Süreci:
Kararın davalılardan … vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine Dairemizin 09.04.2020 tarihli ve 2017/33629 Esas 2020/9335 Karar
ilâmıyla;
“…Somut olayda; davacı, Mahkemenin 2013/62 E. sayılı dosyasına kayıtlı olarak davalılar … ve … Konut Hizmet Yönetim İşletmeciliği ve Ticaret A.Ş aleyhine açtığı asıl davasında ”kıdem tazminatı için 1800,00 TL, fazla çalışma, hafta tatili alacakları için ayrı ayrı 50,00 TL olmak üzere toplamda 1900,00 TL alacağın yasal faiziyle birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilini” talep etmiştir.
Diyarbakır 1. İş Mahkemesi’nin 2013/1136 E. sayılı dosyasına kayıtlı olarak davalılar … ve … Konut Hizmet Yönetim İşletmeciliği ve Ticaret A.Ş ve ilave olarak 3 Kuyular Geçici Site Yönetimi aleyhine aynı gerekçelerle açtığı birleşen dava dosyasında ise yine ”’kıdem tazminatı için 1800,00 TL, fazla çalışma, hafta tatili alacakları için ayrı ayrı 50,00 TL olmak üzere toplamda 1900,00 TL alacağın yasal faiziyle birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilini ” istemek suretiyle, davalılar TOKİ ve … Konut Hizmet Yönetim İşletmeciliği ve Ticaret A.Ş yönünden aynı dava açılmış ve görülmekte iken mükerrer talepte bulunmuştur.
Mahkemece HMK 297/2. maddesi gereğince asıl ve birleşen davalar bakımından ayrı ayrı hüküm kurulmak suretiyle, birleşen davanın davalılar … ve … Konut Hizmet Yönetim İşletmeciliği ve Ticaret A.Ş bakımından HMK’nun 114/1-ı maddesi gereğince derdestlik nedeniyle dava şartı yokluğundan usulden reddine karar verilmesi gerektiği…” gerekçesiyle bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece, bozma ilâmına uyularak yapılan yargılama sonunda;
“…bozma sonrasında yapılan yargılamada derdestlik durumuna dikkat edilip, bozma öncesinde gerekçeyi tekrar ederek, ayrıca Yargıtay 9. HD’nin 2020/1894 esas 2020/7870 karar sayılı emsal onama kararı da dikkate alınarak her üç davalının da sorumlu olduğu…” gerekçesiyle asıl davanın tüm davalılar yönünden, birleşen davanın ise sadece davalı … Site Yönetimi yönünden kabulüne karar verilmiştir
Temyiz Başvurusu:
Karar süresi içinde davalılar … vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Gerekçe:
Taraf ehliyeti, 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 114. maddesinin birinci fıkrasının (d) bendi gereğince dava şartlarındandır ve davanın her aşamasında ileri sürülebilir. Taraflarca ileri sürülmese dahi gerek Mahkemece, gerekse Yargıtayca tarafların bu yönde bir savunmasının olup olmadığına bakılmaksızın kendiliğinden göz önünde tutulur. Buradan hareketle, davalı … Site Yönetiminin açılan davada taraf sıfatı bulunup bulunmadığının açıklığa kavuşturulması gerekmektedir.
Site/apartman yönetimlerinin tüzel kişiliği bulunmadığından, kural olarak site/apartman yöneticisi ya da yönetim kurulunun dava ve taraf ehliyeti bulunmamaktadır. Yönetici ya da site/apartman yönetimi ancak 634 Sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu’nun (634 Sayılı Kanun) tanıdığı yetkiler dâhilinde dava açma hakkını kullanabilir.
Somut uyuşmazlıkta, dava konusu dönemde söz konusu sitede henüz kat mülkiyeti kurulu değildir. Dolayısıyla … Geçici Site Yönetimi adı altında oluşturulan yönetim 634 Sayılı Kanun’a göre oluşturulan bir yönetim değil, TOKİ tarafından görevlendirme şeklinde oluşturulan geçici bir yönetimdir. Nitekim, davalı TOKİ 18.02.2009 tarihli ve 877 Sayılı Başkanlık Makamı Olur’u ile Diyarbakır … 1, 2, 3 ve 4. Etap Toplu Konutlarında geçici yönetim ve denetim kurullarının oluşturulduğu, 25.04.2011 tarihli ve 2230 Sayılı Başkanlık Makamı Oluru ile Yönetim Kurulunda üye değişikliği yapıldığı anlaşılmaktadır. Hâl böyle olunca tüzel kişiliği bulunmayan ve bu nedenle dava ve taraf ehliyeti söz konusu olmayan … Geçici Site Yönetimi aleyhine dava açılması mümkün değildir. Sözü edilen Yönetim tarafından yapılan eylem ve işlemlere karşı TOKİ sorumlu olacağı açıktır.
Her ne kadar aynı işyeri ile ilgili olarak açılan benzer dosyalarda adı geçen Site Yönetimin sorumluluğuna dair verilen kararlar Dairemizce onanmış ise de yukarıda belirtilen hususlar göz önüne alınarak yeniden yapılan değerlendirme sonucunda, TOKİ tarafından görevlendirme ile geçici yönetim şeklinde oluşturulan … Site Yönetiminin dava ve taraf ehliyeti bulunmadığı anlaşıldığından, davalı … Site Yönetimi hakkında açılan davanın dava şartı yokluğundan usulden reddine karar verilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
SONUÇ : Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine, 04.10.2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
www.hukukihaber.com
