Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, geçen hafta yaptığı açıklama ile Türkiye Barolar birliği ve Türk Tabipler Birliği başta olmak üzere, çeşitli kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşlarının isminden “Türk” ve “Türkiye” ibarelerinin kaldırılması ile avukatlık ve hekimlik mesleğinin icrasında bu meslek birliklerine üyelik şartının kaldırılması gerektiğini açıkladı. Yetkililer bu konuda kanun çalışmasını derhal başlattı.
Avukatlar, Barolara kayıt yaptırmak zorundadır. Başka bir ifade ile avukat baroya kayıt yaptırmadan mesleğini yapamaz.
Avukatlık Kanunu’nun 66.maddesi son derece açıktır.
“Her avukat, bölgesi içinde sürekli olarak avukatlık edeceği yerin baro levhasına yazılmakla, yükümlüdür.
Bir baro levhasına yazılmış olan avukat, sürekli olmamak şartiyle, memleketin her yerinde avukatlık yapmaya yetkilidir.” hükmünü içermektedir.
Avukatlık Kanunu’nun 109.maddesi de “Türkiye Barolar Birliği, bütün baroların katılmasıyla oluşan bir kuruluştur. Birlik, tüzel kişiliğe sahip kamu kurumu niteliğinde bir meslek kuruluşudur” İfadesini içermektedir.
Türkiye Barolar Birliği, kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşları olan barolar ve bu baroların katılımı ile oluşur. Türkiye Barolar Birliği, bu anlamda yargı erkinin ve adil yargılama sisteminin ayrılmaz bir parçasıdır. Türkiye Barolar Birliği ve Barolar, avukatlık mesleğinin geliştirilmesi, korunması, denetlenmesi ve avukatlık mesleğinin en iyi ve en ideal şekilde yerine getirilmesini sağlar.
Bu anlamda, avukatlık mesleği ancak barolarla, barolarda avukatlarla var olabilir. Fakat daha da önemlisi adil yargılanma, bağımsız, kendini özgür bir şekilde ifade edebilen avukatlarla var olabilir.
Meslek örgütlerine, üyelik zorunluluğunun kaldırılması hukuki olarak nasıl irdelenmesi gerekir. Bunun için Anayasa’ya bakmak gerekir.
Anayasa’nın 135/1.maddesi “Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ve üst kuruluşları; belli bir mesleğe mensup olanların müşterek ihtiyaçlarını karşılamak, mesleki faaliyetlerini kolaylaştırmak, mesleğin genel menfaatlere uygun olarak gelişmesini sağlamak, meslek mensuplarının birbirleri ile ve halk ile olan ilişkilerinde dürüstlüğü ve güveni hakim kılmak üzere meslek disiplini ve ahlakını korumak maksadı ile kanunla kurulan ve organları kendi üyeleri tarafından kanunda gösterilen usullere göre yargı gözetimi altında, gizli oyla seçilen kamu tüzelkişilikleridir”. hükmünü içermektedir.
Anayasa’nın 135/1.maddesine göre meslek örgütlerine, üyelik zorunluluğunun kaldırılması açıkça Anayasaya aykırı olacaktır. Türkiye Barolar Birliği ve barolar olmadan, meslek disiplini sağlanamaz, avukatlık mesleğinin yapısı ve bütünlüğü bozulur.
Toplumda son yıllarda her boyutta yaşanan ayrışma ve kutuplaşma sonrasında, avukatların baroya bağlı olma zorunluluklarının kaldırılması veya farklı birliklere üye olmalarının önünün açılması, avukatlık mesleğinde ayrışmaya, bütünlüğün bozulmasına sebep olur.
Barolar, ne meslek derneği, ne de sendikaları gibi değildir. Avukatlık mesleğinin tek çatısıdır. Bu yönü ile de Barolar, avukatlığın, yargılanma sistemi içerisindeki yerinin, niteliğinin ve özelliklerinin koruyucusu niteliğindedir. Barolar ve Türkiye Barolar Birliği’ne, alternatif yapıların oluşturulması ve avukatların buralara üyeliğinin sağlanması, avukatlık mesleğine ve adil yargılanma sistemine onarılmaz bir tahribat yaratacaktır.
Yargılama sistemi sav, savunma ve karar üçgeni içerisinde gerçekleşir. Başka bir ifade ile de savcı, hakim ve avukat üçgeni. Avukatların barolara üye olma zorunluluğunun kaldırılması ve başka isimle oluşturulan kuruluşlara ve birliklere üye olma hakkının getirilmesi, hakim ve savcıların oluşturulacak birden fazla HSYK içinden birine bağlanabilme hakkının getirilmesi kadar tehlikelidir.
Avukatların bütünlüğü ve birliği bozulmamalıdır. Avukatların bütünlüğü ve birliğinin bozulması önce avukatlık mesleğini, daha sonrada yargı sistemini her yönden olumsuz etkileyecektir.
Bu son derece hatalı bir yaklaşımdır.
Avukatlık barolarla, adil yargılanma da bağımsız avukatlarla var olabilir!
Av.Arb.Akın Yakan
