Anayasa Mahkemesi Türk Medeni Kanunu 286. Maddesi 1. Fıkrasının Anayasa’nın 20. ve 40. maddelerine aykırı olduğuna ve hükmün iptaline oybirliğiyle karar verdi.
Ankara 18. Aile Mahkemesi, ana tarafından açılan soybağının reddi davasında itiraz konusu TMK m.286/1 hükmünün Anayasaya aykırı olduğu kanısına vararak iptali için Anayasa Mahkemesine başvuruda bulunmuştur. İptal istenen hüküm; “Koca, soybağının reddi davasını açarak babalık karinesini çürütebilir. Bu dava ana ve çocuğa karşı açılır.” şeklindedir.
Anayasa Mahkemesi kararının anlam ve kapsam başlığı altındaki 7. Maddesinde, soybağının reddi davasını açabilecek kişiler arasında çocuğun anasına yer verilmediği, bu itibarla ana tarafından soybağının reddi davasının açılmasının mümkün olmadığı ifadeleri yer almıştır. İtirazın gerekçesi de, soybağının reddi davası açma hakkının koca ile çocuğa tanınmasına karşılık anayasa tanınmamasının, hukuk devleti ve eşitlik ilkeleriyle bağdaşmadığı, ana tarafından soybağının reddi talebiyle yargı mercilerine başvurulması nedeniyle hak arama özgürlüğünün de ihlal edildiği belirtilerek kuralın Anayasa’nın 2., 5., 10., 13. Ve 36. Maddelerine aykırı olduğu iddialarıdır.
İptal kararın 16. maddesinde, koca ile çocuk arasında biyolojik duruma aykırı bir soybağı ilişkisinin mevcut olması koca ve çocuğun yanı sıra ananın da özel hayatına yönelik sonuçlar doğurabilecek niteliktedir. Başka bir ifadeyle babalık karinesinin ortaya çıkardığı sonuçların çocuğu doğuran kadının özel hayatıyla herhangi bir ilgisinin bulunmadığını söylemek mümkün değildir, dolayısıyla çocuk ile biyolojik baba olmayan koca arasında kurulan soybağı ilişkisinin ortadan kaldırılmasında çocuğunun anasının özel hayatına saygı gösterilmesini isteme hakkı bağlamında menfaati bulunmaktadır ifadeleri yer almıştır.
İptal kararının 20. Maddesine göre, çocuğun biyolojik babası olmayan koca ile arasında soybağı ilişkisinin mevcut olması, ananın özel hayatına saygı gösterilmesini isteme hakkını ihlal edeceğinden, ana tarafından babalık karinesinin çürütülmesi için yargı mercilerine başvurulabilmesi etkili başvuru hakkının bir gereğidir.
İptal kararının 24 ve 25. Maddelerinde; “Bu itibarla ana tarafından davacı sıfatıyla çocuğun biyolojik babasının koca olmadığı ileri sürülerek babalık karinesinin çürütülmesi için yargı mercilerine başvurulmasına imkan tanımayan kural, özel hayata saygı gösterilmesini isteme hakkı bağlamında etkili başvuru hakkını ihlal etmektedir. Açıklanan nedenle kural, Anayasa’nın 20. Ve 40. Maddelerine aykırı görülerek iptal edilmiştir.” Denilmiştir.
İptal kararının yürürlüğe gireceğini gün sorunu yönünden yapılan değerlendirmede ise, doğacak hukuksal boşluk kamu yararını ihlal edecek nitelikte görüldüğünden, bu kurala ilişkin iptal hükmünün Resmi Gazete’de yayınlanmasından başlayarak dokuz ay sonra yürürlüğe girmesi uygun görüldüğü ifade edilmiştir.
Kararın tam metnine ulaşmak için lütfen tıklayınız.
Haberi Hazırlayanlar:
Stj.Av.Sarp Yakan
Stj.Av.Doğukan Avci
