Yargıtay, adi yazılı gayrimenkul alım satım sözleşmesi ile verilen kaporanın, satıştan vazgeçilmesi durumunda vazgeçen kişiye iade edilmesi gerektiğine karar verdi. Yargıtay vermiş olduğu kararda, taşınmaz satış sözleşmesinin devrinin resmi şekilde yapılmadıkça geçerli olmadığından taraflarına hak ve borç doğurmayacağını, taraflar verdiklerini sebepsiz zenginleşme kuralları gereğince geri isteyebileceklerini belirtti.
Yargıtay kararında bu durumu; “…Akdi yapanlardan birisi tarafından, önceden diğerine ödenen pey akçesi (kapora) veya cayma akçesi de ceza şartı gibi borcu kuvvetlendirmeye yarayan fer’i bir şarttır; bu bakımdan esas akit geçerli olmadığından fer’i şart da geçersizdir. Geçerli olmayan bir akit dolayısıyla ödenmiş bulunan pey akçesinin (kaporanın) geri verilmesi, sebepsiz zenginleşme hükümleri gereğince istenebilir…” şeklinde açıkça ortaya koymuştur.
Yargıtay
3. Hukuk Dairesi
Esas :2017/1137
Karar :2018/11653
Tarih :15.11.2018
Taraflar arasındaki itirazın iptali davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı, davalı ile aralarında yaptıkları harici taşınmaz satış sözleşmesine istinaden kapora bedeli olarak davalıya 20.000,00 TL ödediğini; ancak, taşınmaz satışının gerçekleşmediğini ve davalının aldığı bedeli iade etmediğini, davalı aleyhine icra takibi başlattığını, davalının itirazı üzerine takibin durduğunu ileri sürerek; itirazın iptali ile takibin devamına ve alacağın % 20’si oranında kötüniyet tazminatına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı, davacıdan 20.000 TL kapora aldığını, satıştan vazgeçen kişinin 20.000 TL kapora bedelini cayma parası olarak öder şeklinde davacı ile tutanak düzenlediklerini, davacının taşınmazı almaktan vazgeçmesi üzerine sözleşme gereği aldığı kaporayı ödemediğini; ancak, 10.000 TL’sini ödemeye hazır olduğunu beyan ederek; davanın reddini istemiştir.
Mahkemece; davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Taşınmaz satış sözleşmesinin devri M.K.’nun 705, BK.’nın 213. (TBK nın 237.), Tapu Kanununun 26., Noterlik Kanununun 60.maddesi ve HGK.nın 15.11.2000 tarih, 2000/13-1612 Esas, 2000/1704 Karar sayılı kararı gereğince resmi şekilde yapılmadıkça geçerli olmadığından taraflarına hak ve borç doğurmaz. Ancak, taraflar verdiklerini sebepsiz zenginleşme kuralları gereğince geri isteyebilirler. Haklı bir sebep olmaksızın mal edinen kimse onu iade ile yükümlüdür. Akdi yapanlardan birisi tarafından, önceden diğerine ödenen pey akçesi (kapora) veya cayma akçesi de ceza şartı gibi borcu kuvvetlendirmeye yarayan fer’i bir şarttır; bu bakımdan esas akit geçerli olmadığından fer’i şart da geçersizdir. Geçerli olmayan bir akit dolayısıyla ödenmiş bulunan pey akçesinin (kaporanın) geri verilmesi, sebepsiz zenginleşme hükümleri gereğince istenebilir.
Somut olayda; taraflar arasında adi yazılı gayrimenkul alım satım sözleşmesinin yapıldığı, sözleşme gereği 20.000,00 TL nin banka aracılığı ile kapora olarak davalıya ödendiği anlaşılmaktadır.
Buna göre, davaya konu sözleşme, taşınmaz satışına ilişkin olup, geçerlilik şartı olan resmi şekilde düzenlenmediği için geçersizdir. Sözleşme geçersiz olduğu için bu sözleşmede yer alan kaporaya ilişkin hükümler de aynı şekilde geçersizdir.
O halde; taraflar arasında yapılan geçersiz taşınmaz satış sözleşmesi nedeniyle davacı tarafından davalıya 20.000,00 TL ödendiği anlaşıldığından; geçersiz sözleşmelerde, herkesin, aldığını iade etmekle yükümlü olduğu nazara alındığında, davalı tarafından icra takibine yapılan itirazın iptaline karar verilmesi gerekirken; aksi düşüncelerle davanın reddine karar verilmiş olması doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ :Yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince davacı yararına BOZULMASINA ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 6100 sayılı HMK’nun geçici madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK.nun 440.maddesi gereğince kararın tebliğinden itibaren 15 günlük süre içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 15.11.2018 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.
Kaynak :Lexpera
Yayına hazırlayan :Stj. Av. Sarp Yakan
